Kościół Synodalny w Misji

Dobiegła końca I Sesja XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Przez ostatnie tygodnie, relacjonowaliśmy przebieg Zgromadzenia Synodalnego. Dzisiejszy artykuł jest kontynuacją tekstu [Synod drogą Kościoła trzeciego tysiąclecia], który ukazał się w serwisie specjalnym na łamach Verbum Dei.

Zgromadzenie Synodalne odbywało się w dniach 4 do 29 października w Watykanie. W czasie prac synodalnych opartych o „Instrumentum laboris” poruszono wiele ważnych dla Kościoła kwestii.

Kościół to nie parlament

Od momentu rozpoczęcia Synodu, w opinii niektórych, możemy usłyszeć o „niebezpieczeństwie”, jakie niesie za sobą obecnie trwający Synod. Kościół to nie parlament, jeśli ktoś uważa, że celem Synod, jest zaprowadzenie fundamentalnym zmian w Kościele, jest w błędzie. Jeśli ktoś oczekuje, że po Synodzie Kościół dopuści kapłaństwo kobiet, albo zniesie celibat dla księży, nie zrozumiał, w jakim celu został powołany Synod o synodalności. Jak już pisałem na łamach Verbum Dei, Synodalne Vademecum wskazuje, że celem procesu synodalnego jest „Wsłuchanie się jako cały Lud Boży w to, co Duch Święty mówi do Kościoła”.

Celem procesu synodalnego jest więc „umożliwienie Kościołowi lepszego świadczenia o Ewangelii, zwłaszcza wobec tych, którzy żyją na duchowych, społecznych, ekonomicznych, politycznych, geograficznych i egzystencjalnych peryferiach naszego świata”. W ten sposób „synodalność jest drogą, dzięki której Kościół może owocniej wypełniać swoją misję ewangelizacyjną w świecie”. W tym sensie synodalność – jak podkreśla Vademecum – jest drogą Kościoła w trzecim tysiącleciu.

KAI

Celem Synodu nie jest zmiana doktryny, o czym mówił Arcybiskup Stanisław Gądecki, w czasie briefingu synodalnego. Jak wskazał metropolita, w przypadku doktryny Kościół nie może się różnić i nie może być różnych punktów widzenia w zależności od części świata. Zauważył tym samym, że różne wyrazy duszpasterskie nie mogą być przenoszone z jednego kraju do drugiego, bowiem wypływają z różnego kontekstu historycznego.

Kościół Synodalny w Misji

Tak zatytułowane jest Sprawozdanie podsumowujące XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. Dokument ten porusza ważne dla Kościoła kwestie, począwszy od kobiet i świeckich, diakonat, przez posługi i magisterium, pokój i kwestie klimatu po ubogich i migrantów, ekumenizm i tożsamość nowy język i odnowione struktury, stare i nowe misje (także digitalne), słuchanie wszystkich i pogłębianie nawet najbardziej kontrowersyjnych kwestii.

Zgromadzenie Synodalne odbywało się, jak czytamy w dokumencie w czasie, gdy na świecie szaleją stare i nowe wojny, z absurdalnym dramatem niezliczonych ofiar.

Krzyk ubogich, zmuszonych do migracji, cierpiących z powodu przemocy lub niszczących konsekwencji zmian klimatycznych rozbrzmiewał wśród nas, nie tylko za pośrednictwem mediów, ale także z głosów wielu, osobiście uczestniczących wraz z ich rodzinami i narodami w tych tragicznych wydarzeniach

Sprawozdanie podsumowujące XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

To jedno z wielu wyzwań, na które próbowali odpowiedzieć uczestnicy synodu w małych kręgach i w przemówieniach na auli synodalnej. To wszystko zgromadzono w prawie czterdziestostronicowym dokumencie podzielonym na trzy części: Oblicze Kościoła Synodalnego – Wszyscy Uczniami, Wszyscy Misjonarzami – Tkanie Więzi, Budowanie Wspólnoty. Sprawozdanie to wytycza ścieżkę pracy do wykonania w drugiej sesji w 2024 roku.

Ze względu na obszerność dokumentu, w artykule zostanie przedstawiona tylko część najważniejszych zagadnień zawartych w Sprawozdaniu Synodalnym. Na końcu artykułu zostanie udostępnione podsumowanie dokumentu w wersji graficznej, a także odnośnik do jego pełnej treści.

Część I: Oblicze Kościoła Synodalnego

W pierwszej części Sprawozdania, możemy przeczytać m.in. o Synodalności jako doświadczeniu i rozumieniu, drodze Kościoła, jaką stanowią ubodzy i protagoniści, a także o Kościele z „każdego plemienia, języka, ludu i narodu”.

Synodalność: doświadczenie i rozumienie

Na wstępie, autorzy dokumentu piszą, że „praktyki synodalne są poświadczone w Nowym Testamencie i w początkach Kościoła”. Jak czytamy dalej, „proces ten odnowił nasze doświadczenie i pragnienie Kościoła”.

To właśnie z tym doświadczeniem i pragnieniem Kościoła, który jest bliżej ludzi, mniej biurokratyczny i bardziej relacyjny, związane są terminy „synodalność” i „synodalny”, dając tym samym wstępne rozumienie, które należy lepiej sprecyzować.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Obrazem Kościoła synodalnego i obrazem Eucharystii, będącej źródłem i szczytem synodalności, ze Słowem Bożym w centrum jest już sam sposób, w jaki Zgromadzenie to zostało zorganizowane. Uczestnicy zasiedli wokół okrągłych stołów w Auli Pawła VI, a nie jak dotychczas w rzędach. Termin „synodalność” jak przyznają członkowie Zgromadzenia, jest nieznany wielu członkom Ludu Bożego. Powoduje to w niektórych przypadkach zamieszanie i niepokój. Jak przekonują członkowie Synodalni, synodalność jest wyrazem dynamizmu żywej Tradycji. Nie zaś, jak uważają niektórzy – środkiem do zmiany doktryny.

Wśród obaw jest to, że nauczanie Kościoła zostanie zmienione, odchodząc od apostolskiej wiary naszych ojców i zdradzając oczekiwania tych, którzy także dzisiaj łakną i pragną Boga. Jesteśmy jednak przekonani, że synodalność jest wyrazem dynamizmu żywej Tradycji.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Synod niesie za sobą wiele obaw, począwszy od tego, że stanie się „ciałem większościowym, pozbawionym swojego eklezjalnego i duchowego charakteru”. Zagrozi to tym samym „hierarchicznej naturze Kościoła”. Wśród obaw, uczestnicy odnajdują także głosy niektórych, którzy „obawiają się, że zostaną zmuszeni do zmian”. Z kolei „inni obawiają się, że nic się nie zmieni i będzie za mało odwagi, by podążać w rytmie żywej Tradycji”. „Pewne rozterki i sprzeciw skrywają też strach przed utratą władzy i przywilejów, które się z nią wiążą” – czytamy.

Jednakże terminy „synodalny” i „synodalność”, „wskazują na sposób bycia Kościołem, który wyraża komunię, misję i uczestnictwo”. Biorąc przy tym pod uwagę wszystkie konteksty kulturowe.

Reasumując, od pierwszych dni Zgromadzenie było kształtowane przez dwa przekonania: pierwsze, że doświadczenie, którym dzieliliśmy się przez te lata, jest autentycznie chrześcijańskie i trzeba je przyjąć w całym jego bogactwie i głębi; drugie, że terminy „synodalny” i „synodalność” wymagają dokładniejszego wyjaśnienia ich poziomów znaczeniowych w różnych kulturach. Wyłoniła się znacząca zgodność co do tego, że – po niezbędnych wyjaśnieniach – perspektywa synodalna stanowi przyszłość Kościoła.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Konieczne jest jasne wyjaśnienie znaczenia synodalności na różnych poziomach, unikając ogólnikowości i wyjaśniając jej związek z komunią i kolegialnością. Praktyka synodalna jest odpowiedzią na indywidualizm, populizm i globalizację, integrując różnorodne perspektywy i oferując alternatywny sposób działania. Priorytetem jest zwiększenie uczestnictwa w procesach synodalnych, przezwyciężenie przeszkód i budowanie zaufania, by więcej osób mogło wziąć udział. Kultura synodalna powinna być międzypokoleniowa, umożliwiając młodym ludziom swobodną interakcję z rodzinami, rówieśnikami i duszpasterzami, także online.

Ubodzy, protagoniści drogi Kościoła

Ubodzy proszą Kościół o miłość. Przez miłość rozumie się szacunek, zrozumienie i uznanie, bez których dostarczanie żywności, pieniędzy lub usług społecznych jest z pewnością ważną formą pomocy, ale nie uwzględnia w pełni godności osoby. Szacunek i uznanie są potężnymi narzędziami do wykorzystywania osobistych zdolności, tak aby każda osoba była podmiotem własnej drogi rozwoju, a nie przedmiotem działań pomocowych ze strony innych.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Dowiadujemy się, że Zgromadzenie Synodalne jest świadome „krzyku „nowych ubogich”, wywołanego wojnami i terroryzmem, które nękają wiele krajów na kilku kontynentach, i potępia skorumpowane systemy polityczne i gospodarcze, które je powodują”. Autorzy dokumentu, wyróżniają także ubóstwo duchowe, które jak czytamy, jest rozumiane jako brak sensu życia.

Nadmierne skupienie na sobie może prowadzić do postrzegania innych jako zagrożenia i zamknięcia się w indywidualizmie. Jak już wspomniano, ubóstwo materialne i ubóstwo duchowe, gdy są sprzymierzone, mogą znaleźć odpowiedzi na swoje wzajemne potrzeby. Jest to sposób podążania razem, który urzeczywistnia perspektywę Kościoła synodalnego i który ukazuje nam najpełniejsze znaczenie ewangelicznego błogosławieństwa „Błogosławieni ubodzy w duchu” (Mt 5, 3).

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

O poszukiwaniu sensu życia, pisałem już na łamach Verbum Dei w artykule „W poszukiwaniu nadziei„.

Powinniśmy stawać ramię w ramię z ubogimi, co oznacza, jak czytamy „również włączanie się wraz z nimi w troskę o nasz wspólny dom: krzyk ziemi i krzyk ubogich to ten sam krzyk”. Sekcja „Kwestie do podjęcia”, zauważa, że „należy starannie unikać, postrzegania ubogich w kategoriach „ich” i „nas”, jako „obiektów” miłości Kościoła. Stawianie ubogich w centrum i uczenie się od nich jest czymś, co Kościół musi robić coraz częściej”.

Kościół z „każdego plemienia, języka, ludu i narodu”

Konteksty kulturowe, historyczne i lokalne, w których Kościół jest obecny, ujawniają różne potrzeby duchowe i materialne.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Konteksty te kształtują „kulturę Kościołów lokalnych, ich priorytety misyjne, troski i dary, które każdy z nich wnosi do dialogu synodalnego oraz języki, jakimi się wyrażają”. Uczestnicy zauważają, że podczas Zgromadzenia mogli bezpośrednio doświadczyć wielości przejawów bycia Kościołem. Autorzy dokumentu, zauważają, że „Kościoły żyją w coraz bardziej wielokulturowych i wieloreligijnych kontekstach”. Wymaga to zaangażowania w „dialog między religią a kulturą wraz z innymi grupami tworzącymi społeczeństwo”.

Czytamy także o ruchach migracyjnych, które przekształcają lokalne Kościoły we wspólnoty międzykulturowe.

Często migranci i uchodźcy, z których wielu nosi rany wykorzenienia, wojny i przemocy, stają się źródłem odnowy i wzbogacenia dla przyjmujących ich wspólnot, a także sposobnością do nawiązania bezpośredniej więzi z odległymi geograficznie Kościołami.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Autorzy wzywają, że w obliczu „coraz bardziej wrogich postaw wobec migrantów jesteśmy wezwani do praktykowania otwartej gościnności, towarzyszenia im w budowaniu nowego modelu życia i budowania prawdziwej międzykulturowej komunii między narodami”. Musimy pielęgnować „wrażliwość na bogactwo różnorodnych przejawów bycia Kościołem”.

Wymaga to poszukiwania dynamicznej równowagi między wymiarem Kościoła jako całości a jego lokalnymi korzeniami, między szacunkiem dla więzi jedności Kościoła a ryzykiem ujednolicenia, które tłumi różnorodność.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

W sekcji poświęconej propozycjom, czytamy że „konieczne jest odnowienie uważności na kwestię języka, jakiego używamy, aby przemawiać do umysłów i serc ludzi w wielu różnych kontekstach, w sposób przystępny i piękny”. Potrzebne nam są również nowe „paradygmaty aktywności duszpasterskiej z ludami rdzennymi”. Musi to działać na zasadzie wspólnej drogi, nie zaś „działania na ich rzecz lub dla nich”. Do bardziej żywego i misyjnego Kościoła, może przyczynić się ich udział „w procesach decyzyjnych na wszystkich poziomach”.

Część II: Wszyscy Uczniami, Wszyscy Misjonarzami

W części drugiej dokumentu, stanowiącego Sprawozdanie ze Zgromadzenia Synodalnego, czytamy m.in o Kościele jako misji i kobietach w życiu i misji Kościoła. Autorzy piszą także o życiu konsekrowanym i stowarzyszeniach świeckich. Część druga porusza także temat diakonów i prezbiterów. Wyraża się wdzięczność diakonom powołanym do przeżywania swojej służby Ludowi Bożemu w postawie bliskości z ludźmi, przyjmowania i słuchania wszystkich. Zauważa się również niebezpieczeństwo, jakie niesie za sobą klerykalizm, któremu należy się przeciwstawiać. Nie zabrakło również refleksji na temat Biskupów we wspólnocie Kościoła, którzy są wezwani do bycia przykładem synodalności, a także Biskupa Rzymu w Kolegium Biskupów. W kwestii nadużyć, które stawiają wielu biskupów przed trudnością pogodzenia roli ojca i sędziego (12 i), sugeruje się rozważenie powierzenia zadania sądowniczego innemu organowi, jako kwestię do doprecyzowania kanonicznego (12 i). W kwestii celibatu pojawiały się różne głosy.

Wszyscy doceniają jego proroczą wartość i świadectwo upodobnienia się do Chrystusa; niektórzy pytają, czy jego teologiczna adekwatność do posługi prezbiteratu powinna koniecznie przekładać się w Kościele łacińskim na obowiązek dyscyplinarny, zwłaszcza tam, gdzie konteksty kościelne i kulturowe to utrudniają. Nie jest to nowy temat i wymaga dalszego rozwinięcia.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Kościół jest misją

Już na początku, autorzy dokumentu piszą, abyśmy potwierdzili, „że Kościół jest misją”, „zamiast mówić, że Kościół ma misję”.

„Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam” (J 20, 21). Kościół otrzymuje od Chrystusa, Wysłannika Ojca, swoją własną misję. Wspierany i prowadzony przez Ducha Świętego, głosi i daje świadectwo Ewangelii tym, którzy jej nie znają lub nie przyjmują, z tą preferencyjną opcją na rzecz ubogich, która jest zakorzeniona w misji Jezusa.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za misję Kościoła. Wszyscy, jak czytamy w dokumencie „obdarzeni różnymi charyzmatami i powołaniami oraz pełniący różne role i funkcje, wszyscy są wezwani i karmieni przez Ducha Świętego, aby tworzyć jedno ciało w Chrystusie”. Dowiadujemy się, że „wierni świeccy wnoszą zasadniczy wkład w jej realizację we wszystkich środowiskach i w najbardziej zwyczajnych codziennych sytuacjach”.

To oni przede wszystkim uobecniają Kościół i głoszą Ewangelię w kulturze środowiska digitalnego, która wywiera tak silny wpływ na całym świecie – w kulturach młodzieżowych, w świecie pracy, ekonomii i polityki, sztuki i kultury, badań naukowych, edukacji i kształcenia – w trosce o wspólny dom oraz, w szczególny sposób, w uczestnictwie w życiu publicznym.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Jesteśmy wezwani do dawania świadectwa o Chrystusie w codziennym życiu. Musimy wyraźnie dzielić się naszą wiarą z innymi. Autorzy przestrzegają przed zjawiskiem „klerykalizacji” świeckich, którzy „tworząc rodzaj świeckiej elity, która przyczynia się do utrwalania nierówności i podziałów w Ludzie Bożym”.

Dostrzega się potrzebę większej kreatywności w ustanawianiu posług zgodnie z potrzebami Kościołów lokalnych, ze szczególnym zaangażowaniem ludzi młodych […] Zaprasza się Kościoły lokalne do określenia form i okoliczności, w których charyzmaty i posługi, ubogacające wspólnotę, będą widoczne i uznane przez wspólnotę.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Kobiety w życiu i misji Kościoła

Zostaliśmy stworzeni jako mężczyzna i kobieta, na obraz i podobieństwo Boga. Od początku stworzenie wyraża jedność i różnicę, dając kobietom i mężczyznom jedną naturę, powołanie i przeznaczenie współdzielone oraz dwa różne doświadczenia człowieczeństwa.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Zgromadzenie Synodalne doświadczyło „piękna wzajemności między kobietami i mężczyznami”. Autorzy zauważają, że kobiety również „pragną dzielić się duchowym doświadczeniem podążania ku świętości na różnych etapach życia”. W dokumencie czytamy o jasno sformułowanym przez Kościoły na całym świecie wezwaniu do „większego uznania i wzmocnienia wkładu kobiet”. Stawiane są dwa ważne pytania.

Jak Kościół może włączyć więcej kobiet w istniejące role i posługi, aby lepiej wyrazić charyzmaty wszystkich i lepiej odpowiedzieć na potrzeby duszpasterskie? Jeśli potrzebne są nowe posługi, to na jakim poziomie i w jaki sposób?

Jeśli chodzi o diakonat kobiet, wyrażono w tej kwestii różne stanowiska. „Niektórzy uważają, że taki krok byłby nie do przyjęcia, ponieważ byłby niezgodny z Tradycją. Dla innych jednak przyznanie kobietom dostępu do diakonatu przywróciłoby praktykę pierwotnego Kościoła. Jeszcze inni dostrzegają w tym kroku właściwą i konieczną odpowiedź na znaki czasu, wierną Tradycji i zdolną do znalezienia echa w sercach wielu, którzy szukają odnowionej witalności i energii w Kościele. Niektórzy wyrażają obawę, że prośba ta jest wyrazem niebezpiecznego zamieszania antropologicznego, przez przyjęcie którego Kościół dostosowałby się do ducha czasu”.

Do służby słuchania, towarzyszenia i troski o kobiety, bardziej „marginalizowane w różnych kontekstach społecznych” są wezwane Kościoły lokalne. Ważnym jest, „aby kobiety mogły uczestniczyć w procesach decyzyjnych i podejmować odpowiedzialne role w pracy duszpasterskiej i posłudze”. Papież Franciszek w tym celu „zwiększył liczbę kobiet na odpowiedzialnych stanowiskach w Kurii Rzymskiej”.

Część III: Tkanie Więzi, Budowanie Wspólnoty

W ostatniej trzeciej części poruszono m.in. temat Synodalnego podejścia do formacji, Rozeznania w Kościele i pytań otwartych, a także Misjonarzy w środowisku digitalnym i Kościoła, który słucha i towarzyszy.

Synodalne podejście do formacji

W dokumencie czytamy, że Święty Lud Boży jest „przede wszystkim podmiotem współodpowiedzialnym za formację”. Zwraca się uwagę na ważność rodziny. „To tam często otrzymujemy pierwsze głoszenie wiary w języku – czy w dialekcie – naszych rodziców i dziadków”.

Wkład tych, którzy pełnią posługę w Kościele, musi być zatem spleciony z mądrością prostych w przymierzu wychowawczym, które jest nieodzowne dla wspólnoty. Jest to pierwszy znak formacji rozumianej w sensie synodalnym.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Autorzy dokumentu zalecają, aby pogłębić temat „wychowania afektywnego i seksualnego, aby towarzyszyć młodym ludziom na drodze ich wzrostu i wspierać dojrzewanie uczuciowe powołanych do celibatu i czystości konsekrowanej”. Ważne jest także „pogłębienie dialogu między naukami o człowieku, zwłaszcza psychologią, a teologią, w celu zrozumienia ludzkiego doświadczenia”.

Rozeznanie w Kościele i pytania otwarte

W punkcie tym pojawiło się wiele kwestii budzących kontrowersje, także w Kościele. „Skutki antropologiczne technologii cyfrowych i sztucznej inteligencji, niestosowanie przemocy i prawo do samoobrony, problemy związane z posługą, zagadnienia odnoszące się do cielesności i seksualności, oraz inne”.

Aby rozwinąć autentyczne rozeznanie eklezjalne w tych i innych dziedzinach, konieczne jest zintegrowanie, w świetle Słowa Bożego i Magisterium, szerszej bazy informacyjnej i bardziej wyrazistego komponentu refleksyjnego. Aby uniknąć ucieczki w wygodę konwencjonalnych formuł, należy przeprowadzić porównanie z punktem widzenia nauk humanistycznych i społecznych, refleksji filozoficznej oraz opracowania teologicznego.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Dla Kościoła [te kwestie – przyp. red.] stawiają nowe pytania. Ważne jest, aby poświęcić niezbędny czas na tę refleksję i zainwestować w nią najlepsze energie, nie ulegając uproszczonym osądom, które ranią ludzi i Ciało Kościoła. W dokumencie przypomniano, że wiele wskazań zostało już zaproponowanych przez Magisterium i czeka na przełożenie na odpowiednie inicjatywy duszpasterskie.

Autorzy dokumentu proponują „promowanie inicjatyw, pozwalających na wspólne rozeznawanie kontrowersyjnych kwestii doktrynalnych, duszpasterskich i etycznych w świetle Słowa Bożego, nauczania Kościoła, refleksji teologicznej i doświadczenia synodalnego”. Jak czytamy dalej, możemy to osiągnąć poprzez np. pogłębione dyskusje między ekspertami o różnych kompetencjach. Ścieżka ta, jak piszą uczestnicy Zgromadzenia, „powinna zostać zainicjowana w perspektywie następnej Sesji Synodu”.

Ku Kościołowi, który słucha i towarzyszy

Czytamy w dokumencie, że słuchanie jest „wartością głęboko ludzką, dynamizmem wzajemności, w którym ktoś jeden wnosi coś w drogę drugiego i jednocześnie otrzymuje coś dla własnej drogi”. „Podczas całego procesu synodalnego Kościół spotkał się z wieloma osobami i grupami, które proszą o wysłuchanie i towarzyszenie – piszą autorzy. Zaznaczają tym samym, że Kościół winien wsłuchiwać się w głos zranionych i wykluczonych.

Kościół winien wsłuchiwać się ze szczególną uwagą i wrażliwością w głos ofiar i osób, które przeżyły nadużycia seksualne, duchowe, ekonomiczne, instytucjonalne, władzy i sumienia ze strony duchownych lub osób zajmujących stanowiska kościelne. Autentyczne słuchanie jest fundamentalnym elementem drogi do uzdrowienia, pokuty, sprawiedliwości i pojednania.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Powinniśmy zastanowić się co zmienić, „aby ci, którzy czują się wykluczeni, mogli doświadczyć bardziej przyjaznego Kościoła?”. Sprawozdanie ze Zgromadzenia Synodalnego porusza także temat poligamii, zgłaszany przez niektórych członków Synodu z Afryki.

Zachęca się SECAM (Sympozjum Konferencji Episkopatów Afryki i Madagaskaru) do promowania rozeznania teologicznego i duszpasterskiego na temat poligamii i towarzyszenia żyjącym w związkach poligamicznych osobom, które zbliżają się do wiary.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Misjonarze w środowisku digitalnym

„Środowisko cyfrowe zmienia nasze procesy poznawcze, postrzeganie czasu, przestrzeni, ciała, relacji międzyludzkich i cały nasz sposób myślenia” – czytamy w dokumencie. Zachęca się do „dotarcia do aktualnej kultury we wszystkich przestrzeniach, w których ludzie szukają sensu i miłości, włączając w to telefony komórkowe i tablety”. Autorzy piszą także o zrozumieniu kultury digitalnej. Nie możemy jej ewangelizować, „bez uprzedniego jej zrozumienia”. Musimy jako Kościół i indywidualni misjonarze digitalni, zadać sobie pytanie. W jaki sposób zapewnić, aby nasza obecność w sieci „była doświadczeniem wzrostu dla tych, z którymi się komunikujemy”.

Aby kontynuować drogę

Jest to ostatnia, kończąca dokument część, w której autorzy Sprawozdania mówią o Królestwie Bożym.

“Z czym porównamy królestwo Boże lub w jakiej przypowieści je przedstawimy?” (Mk 4,30)

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

„Słowo Boże poprzedza każde słowo Kościoła. Słowa uczniów, także tych z Synodu, są tylko echem tego, co mówi On sam” – czytamy. Następnie twórcy dokumentu, piszą o Jezusie, który głosił Królestwo Boże poprzez przypowieści.

W podstawowych doświadczeniach ludzkiego życia – w znakach natury, w gestach pracy, w wydarzeniach życia codziennego – odnalazł obrazy, które odsłaniają tajemnicę Boga.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Jesteśmy wezwani do powtarzania słów Jezusa. Do ożywiania ich z całą ich mocą. Szczególnie dziś, w kulturze walki o dominację i obsesji na punkcie bycia widzianym.

„Z czym porównamy królestwo Boże lub w jakiej przypowieści je przedstawimy?”. To pytanie Pana rzuca światło na pracę, która teraz nas czeka. Nie chodzi o rozproszenie się na wielu frontach, kierując się skuteczną i proceduralną logiką. Raczej jest to kwestia uchwycenia, pośród wielu słów i propozycji niniejszego Raportu, tego, co jawi się jako małe ziarno, ale pełne przyszłości, i wyobrażenia sobie, jak przenieść je na glebę, która sprawi, że dojrzeje dla życia wielu.

Sprawozdanie podsumowujące – KOŚCIÓŁ SYNODALNY W MISJI – XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

Na zakończenie, autorzy dokumentu, dziękują „Panu za dotychczasową drogę i za łaski, którymi ją pobłogosławił”. Powierzają tym samym następny Drugi już etap Synodu, wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny, oraz Świętych Apostołów Szymona i Judy.

[Zdjęcia z XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów]

Refleksja na dziś

Synod o synodalności, zapoczątkowany przez Ojca Świętego Franciszka, otwiera całemu Kościołowi XXI wieku nowe drogi działania i metody ewangelizacji. Stanowi on „forum” wielokulturowej współpracy i wymiany myśli przy wzajemnym słuchaniu. Jest to wydarzenie bezprecedensowe, bowiem nigdy wcześniej do udziału w Synodzie nie był zaproszony cały Lud Boży. Nie wiemy co przyniesie Synod, pewne jednak jest to, że jego celem nie jest zaspokojenie naszych wewnętrznych ambicji czy poglądów. Droga Synodalna nie sprawi, że doktryna Kościoła zostanie zmieniona, bo tego oczekuje postępujący duch czasu. Celem Synodu jest wsłuchanie się w głos Ducha Świętego, w to, co mówi on Kościołowi. Celem Synodu jest umożliwienie Kościołowi lepszego świadczenia o Ewangelii. Synod stanowi drogę Kościoła trzeciego tysiąclecia, do której zaproszony jest każdy z nas. Realizujmy tę synodalność na naszym poziomie lokalnym, w parafiach, wspólnotach, w najbliższym otoczeniu.

---

Źródło:

KAI, synod.org.pl, verbumdei.pl
okładka artykułu – synod.va

Materiały do pobrania:

Wersja graficzna Sprawozdania podsumowującego XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów

---